Bez czego nie wyobrażamy sobie Świąt Bożego Narodzenia my, Polacy? Oczywiście bez opłatka, którym dzielimy się z najbliższymi w wigilijny wieczór, składając sobie najlepsze życzenia.
Dla Majorkinów takim symbolem jest turrón (czyt. turron – ‘ó’ to akcent 😉 ). W tym dniu na wigilijnym stole nie może go zabraknąć. Dlaczego? Dowiecie się już za chwilkę.
Spis treści
Czym jest turrón?
Turrón to rodzaj nugatu – jest to tradycyjny hiszpański deser podawany w okresie Świąt Bożego Narodzenia. Ten słodki przysmak wykonany jest z miodu, cukru, białek jaj oraz migdałów.
Rodzaje turronu
Istnieją dwa główne i oryginalne rodzaje turronu, jednak na przestrzeni lat pojawiły się różne inne odmiany tego przysmaku. Niektóre z niekończącej się listy typów i smaków tych słodyczy stały się popularne, aczkolwiek żaden z nich nie zdołał odebrać głównej roli oryginałom.
Te klasyczne i najbardziej znane rodzaje turronu, to:
- turrón blando (miękki), zwany Turrón de Jijona – turron z Jijony (od miejsca jego pochodzenia) – jest to turron miękki, delikatny, o konsystencji przypominającej znaną w Polsce chałwę, z migdałami utartymi na masę.
- turrón duro (twardy), zwany również kruchym – pochodzi z Alicante (turrón de Alicante) i jest bardzo twardy, gdyż ponad 60% całej masy stanowią całe migdały. Turron ten pokryty jest opłatkiem i to właśnie nim Majorkini (oraz ogólnie Hiszpanie) dzielą się z rodziną i bliskimi w wigilijny wieczór.
Jeśli chodzi o wariacje głównego protagonisty Świąt Bożego Narodzenia, to w tym przypadku masa migdałowa może zostać zastąpiona jakimikolwiek innymi orzechami, ze skórką lub bez, prażonymi lub surowymi. Spotykane są turrony z owocami kandyzowanymi, turrony czekoladowe z ryżem preparowanym, turrony sezamowe, z żelkami, marcepanem lub kokosem, itp. Wybór jest naprawdę spory!
Turrón i jego historia
Turrón to przysmak z wielowiekową tradycją. Jaka jest jego historia? Istnieje kilka teorii co do powstania tego deseru, jako że jego pochodzenie nie jest do końca znane.
Teorie odnośnie powstania turronu
Przypuszcza się, że już w czasach greckich przygotowywano pastę złożoną z suszonych owoców (głównie migdałów) i miodu, którą greccy sportowcy używali jako produkt energetyczny i spożywali przed udziałem w igrzyskach olimpijskich.
Większość naukowców lokalizuje początki powstania turronu na Półwyspie Arabskim w XI wieku. Teoria ta opiera się na traktacie “De medicinis et cibis semplicibus”, napisanym przez arabskiego lekarza, w którym mówi się o “turun”. Owa teoria wskazuje na to, iż to Arabowie przywieźli ten przysmak na wybrzeża Morza Śródziemnego, a głównie do Hiszpanii i Włoch.
Alicante i Jijona – stolice turronu
Hiszpańska wersja nugatu narodziła się w prowincji Alicante około XV wieku – w tych czasach, podczas rządów Carlosa V turron został wprowadzony dwór jako słodych spożywany przez członków rodziny królewskiej.
Dane historyczne zapewniają, że turron istniał już w Villa de Sexona (obecna Jijona) w XVI wieku. Istnieje wiele dokumentów z odniesieniami z 1531 roku. Nawet szef kuchni króla Felipe II – Antonio Martínez Montiño – w swojej książce z 1585 roku (“Conduchos de Navidad”) stwierdza dosłownie, że “we wszystkich domach w Jijonie pachnie miodem”, gdyż we wszystkich zrobiono nugat na święta.
Jako że Alicante i Jijona są uznawane za tradycyjne miejsca narodzin tego świątecznego przysmaku, to właśnie od nazw tych dwóch miejscowości wywodzą się dwie nazwy podstawowych odmian turronu.
Popularyzacja tego deseru nastąpiła bardzo szybko i już w XVI wieku zwyczaj jedzenia nugatu w Święta Bożego Narodzenia był szeroko rozpowszechniony w całej Hiszpanii, przynajmniej wśród zamożniejszych warstw społecznych.
Turrón na świątecznym stole – Dlaczego na Majorce spożywa się turron podczas Świąt Bożego Narodzenia?
Czy istnieje jakiś konkretny powód, dla którego turron gości na hiszpańskich stołach tylko i wyłącznie w Boże Narodzenie, a nie w żaden inny dzień w roku? Otóż powodów i historii związanych z tym faktem jest kilka.
Uważa się, że główną przyczyną, która spowodowała to, iż ten słodki przysmak stał się symbolem bożonarodzeniowym jest fakt, że turron nie był tanim produktem. Biorąc pod uwagę wysoki koszt miodu i migdałów – czyli głównych składników używanych do jego produkcji, nugat był przysmakiem zarezerwowanym tylko na specjalne okazje.
Kolejnym motywem jest to, że zbiory migdałów mają miejsce zawsze pod koniec lata. Z tego powodu produkcja turronu następowała właśnie dopiero od tego momentu i proces ten trwał do końca roku. Był to więc idealny czas na spożywanie tego przysmaku właśnie podczas Świąt Bożego Narodzenia.
Ludzie, którzy zajmowali się produkcją turronu, byli w większości rolnikami lub ogrodnikami. Dzielili czas na pracę w polu oraz na produkcję innych wyrobów cukierniczych. Miesiące następujące po zakończeniu lata charakteryzowały się mniejszym nakładem pracy w rolnictwie oraz zbiegały się w czasie ze zbiorami migdałów, co pozwoliło im poświęcić więcej czasu na produkcję turronu.
Turrón – tradycja przejęta z dworu monarszego
W różnych pismach możemy znaleźć możliwy powód, dla którego jedzenie turronu w święta stało się tradycją. Szef kuchni króla Felipe II podawał turron na królewskim stole podczas obchodów Bożego Narodzenia. Jak przy wielu innych okazjach, zwyczaj monarchy został przekształcony w zwyczaj klas zamożnych, a później przyjęty przez pozostałe warstwy społeczne.
We wspomnianej wyżej książce tego samego szefa kuchni znajduje się zapisek o tym, że zwyczajowo płacono pensję bożonarodzeniową w dwóch częściach, jedną w postaci pieniędzy, a drugą w postaci turronów.
Turrón na co dzień
Ta hiszpańska przekąska jest na tyle popularna, że sprzedaje się ją na co dzień, a nie tylko z okazji Świąt Bożego Narodzenia. Jednakże w główniej mierze z okazji spróbowania tego wyrobu korzystają turyści, jako że Hiszpanie uważają, iż jest to przysmak typowo świąteczny, który spożywa się właśnie tylko podczas tych kilku dni w roku z najbliższymi osobami.
Przepis na turrón
Ten hiszpański świąteczny przysmak bardzo łatwo możecie wykonać samemu w domu. Będzie pięknie wyglądał na wigilijnym stole 🙂 Poniżej zostawiam Wam przepis na Turrón de Alicante.
Składniki na ok. 12 porcji:
- 220g migdałów
- 130g miodu
- 110g cukru
- 2 białka jaj
- opłatki lub oblaty
Sposób wykonania:
- Migdały prażymy w całości na patelni bez oleju lub w piekarniku.
- Miód wraz z cukrem podgrzewamy w garnku na małym ogniu, do czasu roztopienia się cukru, cały czas mieszając.
- Białka ubijamy na sztywną pianę i dodajemy do garnka z miodem i cukrem. Mieszamy drewnianą łyżką lub mikserem do uzyskania jednolitej masy.
- Całość podgrzewamy przez ok. 45 minut* na małym ogniu, mieszając drewnianą łyżką.
- Dodajemy uprażone wcześniej migdały** i mieszamy.
- Dno formy do pieczenia wykładamy opłatkami, a następnie wylewamy na nie masę i rozprowadzamy. Przykrywamy drugą warstwą opłatków.
- Turron studzimy przez 24 godziny.
I gotowe! Smacznego! 🙂
* od długości podgrzewania masy zależy jak bardzo twardy będzie Wasz turron po wystudzeniu. Im dłużej podgrzewamy, tym twardszy produkt końcowy. 45 min to czas wystarczający aby był “w sam raz”, średniej twardości i aby dało się go zjeść bez problemu. 🙂 Możecie również podgrzewać go nawet do 1,5 godziny, ale wtedy nie biorę odpowiedzialności za Wasze połamane zęby 😛
** pamiętajcie, że migdały, które znajdują się w oryginalnym przepisie, możecie zastąpić jakimikolwiek innymi orzechami 🙂
